Dat de toon van een tekst de ware aard kan maskeren, dan wel versterken zal voor velen geen geheim zijn. Vooral de rechterzijde van de landelijke pers en politiek is daar meester in, dat is ook bekend. Maar nu heeft onze plaatselijke partij van het fatsoen doorgekregen dat je onheilspellende ideeën ook grappig kunt verpakken. Een onderschat gevaar hierbij is manipulatie van je onbewuste. De koppeling van een zekere humor aan een akelig mensbeeld is een gouden combinatie en zorgt ervoor dat dit beeld blijft hangen en salonfähig wordt; men gaat ’t grappig en zelfs fijn vinden om de medemens een hak te zetten.
De website van Leefbaar Rotterdam blijft voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie. Ik citeer even: ‘Gemeentelijke steun aan filmfestivals met en door illegalen is onbestaanbaar voor Leefbaar Rotterdam, dit hele verhaal is niet te filmen. Indien er voor dit jaar een bijdrage van de gemeente klaarstaat voor de illegalenfilms moet die subiet worden ingetrokken’, vindt [Michiel]Van Elck.
Niet te filmen, nou zeg, hoe kóm je er op?
‘Deze illegalen horen niet in een bioscoopstoel te zitten maar in een vliegtuigstoel naar het land van herkomst’, briest Leefbaar Rotterdam raadslid Michel van Elck. ‘ROS (zie onderaan) moet illegalen geen valse hoop en bed, bad, brood en bioscoop bieden. Maar er eens voor zorgen dat die illegalen, die parasiteren op de samenleving, Rotterdam en Nederland verlaten. Laat ze zich eens bezig houden met ticket, terug en toedeledokie.’
Zowel het raadslid als de schrijver van dit stukje hebben inmiddels ook door dat je je met grappig en gevat taalgebruik kunt onderscheiden. Toch zit er verschil in toon tussen raadslid en redacteur. Van Elck heeft duidelijk een cursus ‘manipuleer de onbewuste mening’ gevolgd en doet dit vrij aardig. De tikker van dienst komt niet verder dan veldwachtertaal. Het is lang geleden dat ik zelf heb staan briesen.
Het lijkt leuk, het is niet om te lachen. Kun je bij een cabaretvoorstelling een kort-door-de-bocht-mening voor lief nemen en afdoen als uit verband gerukt omwille van de humor, dit is echt; deze wijze van manipulatie vindt plaats door (raads)lieden die behoorlijk vertegenwoordigd in ons college zitten, en dus ook beleid uitstippelen. Dat is hetzelfde deel van de Rotterdamse gemeenteraad dat het niet zo heeft op ‘illegalen die parasiteren op de samenleving’. Hoe weet je eigenlijk dat illegalen parasiteren, vraag ik me dan af. Die mensen zijn illegaal, dus onbekend bij instanties, lijkt me. Een woord verliest ook aan kracht naarmate je het vaker noemt: parasiterende illegaal, zeg het maar eens een paar keer hardop.
Maar goed. Het is de vraag of ons raadslid zich bewust is van de impact van zijn lollige taalgebruik. Van de manipulatie van het onbewuste.
Ik schat zelf in van niet.
Vanwaar die illegalen-haat? Heeft het te maken met de bijstandstrekker-afkeer? De weerzin jegens de onfortuynlijken? Dat krijgt nog meer vorm met De Skaeve Huse, een idee in een filmpje van Leefbaar TV: een corpulente overlastgever (die dat willens en wetens doet, jawel!) wordt verbannen naar scheefstaande containerwoningen. Onder begeleiding van geinige IKEA-mannetjes met groene petjes. 800 meter verwijderd van iedere woonkern, uit het zicht van de normale mensen.
Ik viel letterlijk van mijn stoel bij het zien van dit filmpje: hoe komt men toch aan die stereotypen? Ik hoor ook wel eens harde muziek uit auto’s, of knallende motorfietsen, maar dat zijn gewoon de economisch rendabelen, die uitgelaten hun vrijdagmiddag vieren na een week hard werken. Oh, en die willen best een feestje op straat: alle Rotterdammers een eigen stoepterras. Langzaam raak ik bij Leefbaar de weg kwijt; ik zie toch net in hun filmpje dat bier op straat uit den boze is?
Waar heeft de ontevreden burger nu eigenlijk zo’n last van? Of liever gezegd: van wie? Of maakt het eigenlijk niet uit wat je roept, als het maar leuk is, of hard, of stoer? Gaat het om de exposure?
Ik schat in van wel.
Dat ‘schoon, heel en veilig’ gaat nu wel heel naargeestig klinken: schoon is papierprikken voor pechvogels, heel betekent goedkope huizen slopen. Veilig is niet met overlastgevers in gesprek gaan, maar ze minimaal 800 meter van je huis verwijderen, begeleid door groene petjes met verrekijker en fluitje. Of je toch druk maken om de horrorlift? Zegt u het maar.
Ik wil dit verhaal positief en zonder grappen eindigen, wat helderheid en tegenwicht bieden: ga naar het illegalenfeest. In normaal Nederlands: KIFF, het derde Kaap International Film Festival. Vandaag, zaterdag 19 maart 2015, van 13 tot 22 uur. Georganiseerd door ROS, het Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt, en Verhalenhuis Belvédère. En kijk even op woonreferendum.nl.
Robert Giesselbach
Tekening: Monique van den Berg
Robert Giesselbach maakt websites en teksten, woont in Rotterdam-Centrum, doet eindredactie, regelt dingen en houdt deze site bij. Is geboren Schiedammer, maar al 34 jaar Rotterdammer en blijft dat ook. Houdt van beestjes bij hun naam noemen.
leesbaarrotterdam.nl
